BFQlarni ixtiyoriy markirovkalash
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 28-yanvardagi “Farmatsevtika tarmog‘ini jadal rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-13-son Farmoniga muvofiq, biologik faol qo‘shimchalarni ishlab chiqarish va ularning aylanmasi ustidan davlat nazoratini tartibga solish va kengaytirish bo‘yicha bir qator chora-tadbirlar nazarda tutilgan bo‘lib, 2025-yil 1-martdan boshlab O‘zbekistonda biologik faol qo‘shimchalarni (BFQ) ixtiyoriy markirovkalash loyihasi boshlandi.
Loyiha haqida
Biologik faol qo‘shimchalarni (BFQ) ixtiyoriy markirovkalash loyihasi mamlakat farmatsevtika va nutritsevtika bozorlarini rivojlantirishda muhim qadam bo‘lib, kontrabanda, qalbakilashtirilgan mahsulotlarga qarshi kurashish va iste’molchilarni himoya qilishga qaratilgan. Ishlab chiqaruvchilar, import qiluvchilar va boshqa tadbirkorlik subyektlarining ishtiroki ixtiyoriy bo‘lib, ixtiyoriy markirovkalash davrida ushbu toifadagi mahsulotlar uchun markirovkalash kodlarini taqdim etish va kuzatib borish xizmati to‘lov undirilmasdan amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 28-yanvardagi “Farmatsevtika tarmog‘ini jadal rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-13-son Farmoniga muvofiq, biologik faol qo‘shimchalarni ishlab chiqarish va ularning muomalasi ustidan davlat nazoratini tartibga solish va kengaytirish bo‘yicha bir qator chora-tadbirlar nazarda tutilgan, chunki ushbu toifadagi mahsulotlar ko‘pincha dori vositalarini qabul qilishning teng muqobili sifatida reklama qilinadi va aholiga sotiladi. Bunda ularni muntazam qabul qilishning samaradorligi va xavfsizligi nuqtayi nazaridan muvofiqlikni baholash amalga oshirilmaydi. Ushbu mexanizm BFQ aylanmasining shaffofligini ta’minlash, ularni olib kirish, sotish va ulardan foydalanish ustidan nazoratni kuchaytirish, shuningdek, kontrafakt mahsulotlarning tarqalishini minimallashtirish imkonini beradi.
Raqamli markirovkalash tizimini joriy etishning afzalliklari
Mahsulotning kelib chiqishi va sifatini nazorat qilish orqali iste’molchilarni sertifikatlanmagan, qalbakilashtirilgan va potensial xavfli BFQlardan himoya qilishni ta’minlash.
O‘zbekiston Respublikasi hududida BFQlarni import qilish, saqlash, aylanishi va realizatsiya qilish jarayonlarini hisobga olish va nazorat qilishning yagona shaffof tizimini yaratish.
Noqonuniy bozor ulushini kamaytirish, bu soliq tushumlarini ko‘paytirishga va bozor ishtirokchilari o‘rtasida halol raqobatni ta’minlashga yordam beradi.
Rasmiy ishlab chiqaruvchilar va import qiluvchilarga ishonchni oshirish, xalqaro yetkazib beruvchilar uchun qulay shart-sharoitlar yaratish va biologik faol qo‘shimchalarning shaffof bozorini rivojlantirish.
Loyihaning dastlabki natijalari
• Faol ish olib borilayotgan 20 ta ishlab chiqaruvchi va import qiluvchilar ro‘yxati tayyorlandi.
• xTrace tizimida ro‘yxatdan o‘tgan ishtirokchilar ko‘rishi mumkin bo‘lgan 14 turdagi biologik faol qo‘shimchalar haqida ma’lumot mavjud.
• Markirovkalangan BFQlarning birinchi partiyasi ishlab chiqarildi – 110 050 ta noyob kod allaqachon mahsulotga qo‘llanilgan.